انواع پله برقی براساس کارکرد و نوع طراحی + موارد مهم در استاندارد

پله برقی، مجموعه ای از پلکان به هم پیوسته است که به منظور جا به جایی افراد بین طبقات ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد. پله ها در این سیستم به صورت چرخه ای تکرار شونده و بازگشتی در گردش هستند و موتور باید توانایی وزن افراد روی پله ها را داشته باشد.

پله های برقی دارای موتور الکتریکی هستند و به گونه ای طراحی می شوند که روی تیرهای اصلی ساختمان، بدون نیاز به جوشکاری یا پیچ و پرچ نصب می شوند. پله های برقی را از نظر نوع کاربرد، محل نصب و نوع طراحی به دسته های مختلفی تقسیم می کنند. در ادامه می توانید در مورد انواع پله برقی بر اساس کارکرد و موارد مهم در استاندارد آن مطالعه بفرمایید.

انواع پله برقی براساس کارکرد

پله برقی از پرکاربردترین و پرظرفیت ترین وسایل برای جا به جایی افراد در بین طبقات ساختمان است. عموما پله برقی در اماکنی نظیر فرودگاه ها، هتل ها، مراکز تجاری، پل های عابر پیاده و مراکز خرید نصب می کنند. در ادامه به معرفی برخی از انواع پله برقی ها خواهیم پرداخت.

• پله برقی تجاری

پله برقی تجاری در مراکز خرید، ساختمان های تجاری و فروشگاه های بزرگ نصب می شود. معمولا در این مراکز افراد به صورت یکنواخت از پله برقی استفاده می کنند و ازدحام جمعیت رخ نمی دهد؛ همچنین ساعات کار مراکز تجاری و خرید حدود دوازده ساعت است و پله ها به صورت مداوم روشن نمی مانند.

زاویه پله برقی تجاری ۳۵ درجه و ارتفاع آن کمتر از شش متر است. طراحی این پله ها موجب می شود که آنها فضای کمی اشغال کنند؛ از دیگر ویژگی های پله های برقی مراکز تجاری این است که تعداد پله های افقی در ایستگاه های پایین و بالا، دو عدد بوده و  قطر قرقره ها ۷۵ میلیمتر است.

• پله برقی نیمه تجاری

پله برقی نیمه تجاری در تمام ساعات شبانه روز فعال است و معمولا در مکان هایی نظیر پل های عابر پیاده، مکان های عمومی، قسمت های غیر اصلی ایستگاه مترو، بیرون ساختمان ها و قسمت های عمومی و پر رفت و آمد داخل ساختمان ها نصب می شوند.

این پله ها باید دارای پوشش کامل باشند تا در شرایط آب و هوایی مختلف دچار آسیب نشوند. پله برقی تجاری با زاویه ۳۰ تا ۳۵ درجه و در ارتفاع های گوناگون نصب می شود؛ به علاوه تعداد پله ها در ایستگاه های بالا و پایین سه عدد بوده و قطر قرقره ها دو طرف پله ۷۵ تا ۹۰ میلیمتر است. از آنجایی که ممکن است این پله ها در معرض رطوبت قرار بگیرند حتما باید پوشش آنها ضدزنگ بوده و درجه حفاظت موتور IP54 باشد.

• پله برقی غیر تجاری

پله برقی غیر تجاری در مکان هایی نصب می شود که ترافیک رفت و آمد بالایی دارند. این پله ها جزء گران ترین و سنگین ترین پله های برقی بوده و نصب آنها نیازمند رعایت کامل اصول مهندسی است. از پله برقی غیر تجاری در ایستگاه های قطار و پایانه های مسافربری استفاده می شود.

زاویه این پله ها ۳۰ درجه و تعداد پله های افقی در ایستگاه های بالا و پایین سه عدد است. همه قطعات پله برقی غیر تجاری پوشش ضد زنگ دارد و درجه محافظت موتور آن IP54 است.

انواع پله برقی بر اساس نوع طراحی

هنگام نصب پله برقی، المان های مختلفی از قبیل ظرفیت، نوع موتور، ایمنی تجهیزات و روش نصب باید مدنظر قرار گیرند. زاویه نصب نیز یکی از المان های مهم در این زمینه محسوب می شود.

• پله برقی با زاویه ۳۰ درجه

زاویه ۳۰ درجه در نصب پله برقی به زاویه بین سطح پله ها و سطح زمین اشاره دارد. از جمله مزیت های این قبیل پله های برقی، ایجاد حس امنیت در کاربران و استفاده راحت از آن است.

• پله برقی با زاویه ۳۵ درجه

زاویه نصب در این پله های برقی ۳۵ درجه بوده و استفاده از ان برای کاربران بسیار راحت است. پله برقی با زاویه ۳۵ درجه نیز می تواند برای افرادی که دچار فوبیا هستند یا کودکان احساس امنیت و آسودگی بالایی ایجاد کند.

• پیاده رو متحرک شیبدار

پیاده رو متجرک شیبدار دارای سطح متحرک با شیب کم و بدون پله است. از این وسیله برای سرعت بخشیدن به جا به جایی افراد یا بارها از نقطه ای به نقطه دیگر استفاده می شود. بیشترین کاربرد پیاده رو متحرک در فرودگاه ها، فروشگاه های بزرگ، پایانه های مسافربری، امکان دیدنی و تفریحی است.

انواع پله برقی بر اساس محل نصب

به طور کلی، پله برقی ها بر اساس محل نصب و کاربرد به دسته های مختلف تقسیم می شود. در این بخش روی سخن ما با انواع پله برقی بر اساس محل نصب می باشد. اگر بخواهیم نگاهی کلی به این دسته از پله برقی ها داشته باشیم، موارد به شرح زیر هستند:

• پله برقی های محیط داخلی
• پله برقی های محیط بیرونی
• پله برقی های محیط نیمه سرپوشیده.

حال یک به یک به معرفی این پله برقی ها می پردازیم.

پله برقی های محیط داخلی

این دسته از پله برقی ها، همان طور که از نامشان پیداست به گونه ای طراحی شده اند تا بتوانند عملکرد مناسب در محیط داخل را به همراه داشته باشند. پله برقی های محیط داخلی را معمولا در ساختمان ها، مراکز تجاری یا مراکز آموزشی بزرگ مشاهده می کنید. از آنجایی که این مدل از پله برقی ها تماس کمتری با هوای آزاد و موارد دیگر مانند باران یا برف دارند، می توان انواع طرح ها و قابلیت های مختلفی به آن ها اضافه کرد.

معمولا این دسته از پله برقی ها را می توان در رنگ های مختلف تولید کرد و در مراکزی که پله برقی ها روی یک دیگر قرار می گیرند، می توان بخش زیرین آن را با آینه تزئین کرد تا کاربر به هنگام قرار گیری در پله برقی پایینی، احساس بهتری داشته باشد. به این دسته از پله برقی ها، پله برقی indoor نیز گفته می شود.

پله برقی های محیط خارجی

پله برقی هایی که در محیط های باز نصب می شوند، به عنوان پله برقی های محیط خارجی یا outdoor معرفی می شوند. این دسته از پله برقی ها تماما مناسب محیط خارجی تولید شده و در برابر مواردی مانند تابش مستقیم نور خورشید یا رطوبت مقاوم هستند.

پله برقی های محیط خارجی بایستی از بهترین قطعات ساخته شوند تا کمترین خرابی را به همراه داشته باشند. معمولا بدنه آن ها را می توان برای تبلیغات استفاده کرد. این دسته از پله برقی ها در فرودگاه ها یا مراکز خرید رو باز مورد استفاده قرار می گیرند.

پله برقی های محیط های نیمه سرپوشیده

این دسته از پله برقی ها امروزه بیشتر در سطح شهر مشاهده می شوند. پله برقی های نیمه سرپوشیده بیشتر بر روی پل های عابر پیاده به چشم می خورند. این دسته از پله برقی ها نصب و راه اندازی متفاوتی نسبت به سایر پله برقی ها دارند و معمولا نیز زودتر از دیگر موارد دچار خرابی می شوند که علت آن نیز استفاده نادرست از پله برقی است.

معمولا پله برقی های محیط نیمه بسته دارای سقفی بوده تا از رطوبت و تابش مستقیم نور خورشید در امان باشند. این دسته از پله برقی ها همچنین نیاز به سرویس ماهانه یا هفتگی دارند. البته این موضوع را در نظر داشته باشید که تمامی پله برقی ها برای عملکرد بهتر نیاز به سرویس دارند، اما مدل های نیمه سرپوشیده به دلیل استفاده پی در پی در تمام طول روز، بیشتر از سایر به این موضوع احتیاج دارند تا کمتر دچار خرابی شوند.

تقسیم بندی‌های اصلی انواع پله برقی

پله برقی ها شامل چهار دسته کلی هستند. در این بخش قصد داریم این چهار دسته را با یک دیگر مورد بررسی قرار دهیم.

پله برقی موازی

پله برقی های موازی به لحاظ نصب در یک جهت قرار داشته و به لحاظ عملکرد، مخالف یک دیگر حرکت می کنند. این نوع پله برقی نسبت به سایر مدل های دیگر، فضای بیشتری را اشغال کرده و کارایی کمتری و گران تری نسبت به دیگر مدل های دارند. معمولا در مکان هایی مانند مرکز خرید، ایستگاه مترو و ساختمان های عمومی می توانید این دسته از پله برقی ها را مشاهده کنید.

پله برقی متقاطع یا ضربدری

اگر فضای کمتری برای نصب پله برقی ها دارید، مدل متقاطع یا ضربدری گزینه مناسب هستند. این پله برقی ها در یک جهت حرکت می کنند و محبوب ترین آرایش پله برقی را برای خود به همراه دارند. بیشترین مزایای این دسته از پله برقی ها عبارت اند از:

• هزینه نسبتا کمتری نسبت به سایر پله برقی ها دارند.
• این دسته از پله برقی ها با فضای کم در کنار یک دیگر قرار می گیرند.
• این پله برقی ها تا پنج طبقه به راحتی قابل استفاده هستند.

بیشترین مکان هایی که شاهد نصب این مدل از پله برقی ها هستیم، سالن های سینما، فرودگاه ها و فروشگاه های بزرگ است.

پله برقی موازی چندگانه

این نوع پله برقی از دو یا چند پله برقی با جهت های مختلف ساخته شده که در کنار هم قرار می گیرند. این پله برقی ها همزمان در یک جهت یا دو جهت مخالف یک دیگر حرکت می کنند. معمولا در مراکز خرید کوچک، شاهد این دسته از پله برقی ها هستیم. نصب این دسته از پله برقی ها نیز نسبت به سایر مدل های پله برقی بیشتر است، زیرا می توان در فضای بسیار کوچک نیز به راحتی آن ها را قرار داد.

پله برقی قابل دسترسی با ویلچر

افرادی که از ویلچر استفاده می کنند یا افرادی که به بیماری خاصی مبتلا هستند، بایستی از پله برقی مخصوص خود یعنی پله برقی قابل دسترسی با ویلچر استفاده کنند.

این دسته از پله برقی ها زمانی که ویلچر روی آن ها قرار می گیرد به طور خودکار به حالت ویژه تغییر کرده تا ویلچر به عقب باز نگردد. پس از این که شخص دارای ویلچر از پله برقی پیاده شود، پله برقی به سرعت به حالت عادی خود باز می گردد. معمولا در ژاپن ما شاهد نصب این مدل پله برقی ها هستیم.

موارد مهم در استاندارد پله برقی

پله های برقی، کاربرد زیادی در طول روز دارند و از ظرفیت جا به جایی بالایی برخوردار هستند؛ بنابراین در ساخت و نصب آنها باید استانداردهایی رعایت شود تا سلامت کاربران را به خطر نیاندازد. در ادامه موارد مهم در استاندارد پله برقی ذکر می شوند.

• ارتفاع پله برقی

یکی از موارد مهم در استاندارد پله برقی محاسبه ارتفاع آن است که به معنای میزان جا به جایی عمودی پله بوده و با توجه به فاصله بین دو طبقه که پله برقی آنجا قرار می گیرد، محاسبه می شود.

• طول افقی پله برقی

به منظور محاسبه فضای مورد نیاز برای نصب پله برقی باید طول افقی آن اندازه گیری شود. طول افقی پله عبارت است از فاصله افقی بین نشینگاه بالا و پایین که بر اساس ارتفاع و زاویه شیب محاسبه می شود.

• طول مفید پله برقی

طول مفید پله برقی به طول مسیری اطلاق می شود که مسافر به وسیله پله جا به جا می شود. توجه داشته باشید که پله های افقی در ابتدا و انتهای مسیر نیز جزء طول مفید پله برقی هستند.

• عرض پله برقی

پله های برقی دارای سه عرض ۶۰۰ میلیمتر، ۸۰۰ میلیمتر و ۱۰۰۰ میلیمتر هستند. روی پله های برقی با عرض ۶۰۰ میلیمتر، فقط یک نفر می تواند بایستد؛ اما روی پله های برقی با عرض ۸۰۰ میلیمتر که جزء پرکاربردترین پله ها هستند، دو نفر می توانند کنار هم بایستند، همچنین در صورتی که یک نفر روی پله ایستاده باشد فضای لازم برای عبور نفر دوم وجود دارد.

پیاده روهای شیبدار و رمپ ها در عرض های ۱۰۰۰ میلیمتر، ۱۲۰۰ میلیمتر و ۱۴۰۰ میلیمتر ساخته می شوند. روی پیاده روهای شیبدار با عرض ۱۰۰۰ میلیمتر دو نفر می توانند به راحتی بایستند. معمولا در فرودگاه ها، مراکز تجاری و پایانه های مسافربری از پیاده روهایی با عرض ۱۴۰۰ میلیمتر استفاده می شود تا فضای لازم برای جا به جایی کاربران و بارها فراهم باشد.

• تعداد پله های افقی

یکی دیگر از موادر مهم در نصب پله برقی تعداد پله های افقی در ایستگاه های بالا و پایین بوده که معمولا دو یا سه عدد است. پله های افقی موجب می شوند که سوار و پیاده شدن کاربران با سهولت انجام پذیرد.

• زاویه پله برقی

بر اساس استانداردهای جهانی، زاویه پله های برقی که کمتر از شش متر ارتفاع دارند برابر با ۳۵ درجه است.

• پاگرد جلو پله برقی

پاگرد جلو پله برقی باید به صورتی طراحی شود که فضای لازم برای ایستادن افراد وجود داشته باشد و از ازدحام جلوگیری شود. برای محاسبه پاگرد باید فاصله دیوار جلو پله برقی تا آخرین پله افقی در نظر گرفته شود؛ در صورتی که این فاصله ۲۰۰ سانتی متر باشد، عرض پاگرد حداقل دو برابر می شود.

• چیدمان پله برقی

چیدمان پله برقی در چند طبقه به صورت تکی، ضربدری و موازی طراحی می شود. معمولا در مراکز تجاری از چیدمان تکی استفاده می شود، در این چیدمان مسافران می توانند از پله هایی که در یک سمت ساختمان قرار دارد به طبقه بالا بروند و به وسیله پله هایی که در سمت دیگر ساختمان نصب می شود به طبقه پایین حرکت کنند.

همچنین شما می توانید برای اطلاع دقیق از ابعاد استاندارد پله برقی مقاله مربوط به آن را در سایت ستاره فراز نما مطالعه فرمایید.

چیدمان ضربدری در ساختمان های اداری، تجاری و فروشگاه های بزرگ و برای سرعت بخشیدن به حرکت مسافران و جلوگیری از ازدحام جمعیت در پاگردها مورد استفاده قرار می گیرد. چیدمان موازی در مکان هایی که فضای کافی برای پاگرد وجود دارد، در نظر گرفته می شود. این چیدمان سریع ترین روش برای انتقال بین طبقات است.

مزیت انواع پله برقی

همان طور که قطعا می دانید، پله برقی ها در سراسر جهان نصب می شوند تا بتوانند زمینه ای را برای تردد راحت عابران پیاده مهیا کنند. معمولا در مکان هایی که نمی توان از آسانسور استفاده کرد یا بودجه مناسب برای خرید آسانسور و نصب آن موجود نیست، از پله برقی ها استفاده می شود.

در حال حاضر در مکان های بسیار اعم از هتل ها، مراکز های همایش، ورزشگاه ها، استادیوم ها ، ایستگاه های قطار و مترو، ساختمان های عمومی، فروشگا های بزرگ، مراکز خرید و بسیاری از مکان های دیگر از پله برقی در انواع مدل های مختلف استفاده می شود. با این حساب، اگر بخواهیم نگاهی به مزایای استفاده از پله برقی بی اندازیم، موارد می توانند به شرح زیر باشند:

• پله برقی ها می توانند در زمان بسیار کم، تعداد زیادی از افراد را جا به جا کنند.
• پله برقی ها را می توان در همان فضای فیزیکی که پله ها اشغال می کنند، نصب کرد.
• می توان برای محل های خاص که نیاز است افراد از یک مسیر مشخص شده حرکت کنند، از پله برقی ها استفاده کرد.
• به هنگام استفاده از پله برقی ها، بر خلاف آسانسور نیازی نیست زمانی را برای رسیدن آن منتظر باشید.
• معمولا پله برقی که به شکل متوسط با سرعت ۴۴ متر در دقیقه حرکت می کند، می تواند بیش از ده هزار نفر در ساعت را جا به جا کند. این ظرفیت در مقابل آسانسور بسیار بیشتر می باشد.
• پله برقی ها قابلیت تنظیم سرعت برای جلوگیری از ازدحام جمعیت دارند.
• پله برقی ها می توانند به هنگامی که از آن ها استفاده نمی شود، ثابت بوده و در صورت حضور افراد بر روی پله ها، حرکت کنند که منجر به کاهش هزینه های انرژی می شود.