پله برقی وسیله ای است که جابجایی افراد بین طبقات یک ساختمان را راحت تر می کند. از این وسیله معمولا در مراکز تجاری، فرودگاه ها، سیستم های حمل و نقل، استادیوم ها، هتل ها و… استفاده می شود. گاهی اوقات در ساختمان های مسکونی هم به جای اسانسور از پله برقی استفاده خواهد شد.
پله برقی از قطعات الکتریکی و مکانیکی مختلفی تشکیل شده است. در این مطلب تصمیم داریم قطعات پله برقی را به شما عزیزان معرفی کرده و شما را با کاربرد و ویژگی های هرکدام آشنا کنیم. همراه ما باشید!
کاربرد اصلی پله برقی
اجازه دهید پیش از آنکه به معرفی قطعات پله برقی بپردازیم، کمی با این وسیله و کاربرد آن آشنا شویم. پله برقی یک نوع راه پله قدرتمند الکتریکی – مکانیکی است که برای جابجایی در فواصل عمودی کوتاه مورد استفاده قرار می گیرد. این وسیله در هر مکانی که رفت و امد از طریق اسانسور ممکن نیست قابل نصب خواهد بود.
پله برقی نسبت به اسانسور مزایای زیادی دارد و با استفاده از آن، جمعیت بیشتری امکان جابجایی بین طبقات را خواهند داشت. برخلاف اسانسور که شما باید تا رسیدن آن به طبقات صبر کنید، برای استفاده از این وسیله نیازی به صبر کردن و منتظر بودن نیست.
پله برقی با توجه به جنس و تجهیزاتی که برای ساخت آن استفاده شده، برای محیط ها و کاربردهای مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد. این وسیله با سرعت ثابت معادل 0.3 – 0.6 متر بر ثانیه حرکت می کند.
پله برقی ها معمولا از زاویه ای حداکثر برابر 30 درجه و طول 18 متر برخوردار خواهند بود. البته در شرایط خاصی می توان مقدار این زاویه را بیشتر کرد.
| ناخنی شانه پله برقی شیندلر | ورودی هندریل پله برقی | محافظ فاصله دو پله پله برقی | دنده ترمز سه فاز پله برقی |
| محافظ دک بیرونی پله برقی | بلبرینگ اوتیس G0456AY1 | پروانه پله برقی | براکت هندریل پله برقی توشیبا |
| فلکه فرکشنویل پله برقی اوتیس | تنسیون چین پله برقی اوتیس | براکت هندریل پله برقی میتسوبیشی | استپ چین پله برقی |
| براکت هندریل پله برقی اوتیس | ریل برس ایمنی پله برقی | براکت هندریل پله برقی کانه | رولر پله برقی هیوندایی |
| استپ چین پله برقی میتسوبیشی | راهنمای هندریل پله برقی | براکت هندریل پله برقی یونگدا | بست استپ پله برقی شیندلر |
| مگنت ترمز پله برقی | خار استیل پله برقی | نیول چین پله برقی | لقمه پالت پله برقی شیندلر |
| بوش استپ پله برقی | برک باند پله برقی شیندلر | لنت ترمز پله برقی هیوندایی | لقمه پله برقی |
| ریل هندریل هیوندایی | زنجیر استپ چین جدید | یاتاقان هندریل پله برقی | زنجیر استپ چین قدیمی |
| گاید پد پله برقی | زنجیر هندریل دوبل | زنجیر هندریل هیوندایی | سنسور پله برقی |
| شانه کامب آلومینیومی | شانه رمپ هیوندایی | شانه پله برقی 20 سانتی | سوئیچ استپ پله برقی |
| سوئیچ استارت هیوندایی | شانه کامب پلاستیکی | فلکه فرکشن ویل هیوندایی | شیشه هیوندایی |
| فیوز شیشه ای | رولر هندریل پله برقی | جهت نما یا نمایشگر جهت پله برقی | چشمی پله برقی |
| تانژانت پله برقی | پمپ روغن پله برقی | میکرو سوئیچ پله برقی | زنجیر سفت کن پله برقی |
معرفی قطعات و اجزای پله برقی
پله برقی از قطعات مختلفی تشکیل شده که به صورت هماهنگ با هم کار کرده و هر کدام کاربرد خاص خود را دارند. برخی از این قطعات مکانیکی بوده و برخی دیگر الکتریکی هستند. در ادامه مهم ترین اجزا پله برقی را به شما معرفی خواهیم کرد:
حتما مشاهده کنید : پله برقی صاف چیست و چه کارایی دارد؟
1. قطعات مکانیکی پله برقی
– پاخورها یا سکوهای بالایی و پایینی
اولین قسمتی که تمام افراد به محض استفاده از پله برقی به آن توجه می کنند، سکوهای بالایی و پایینی پله برقی یا همان پاخورها هستند. این سکوها به صورت افقی بوده و یک درپوش فلزی دارند که با استفاده از آچار مخصوص می توان آن ها را برداشت و به صورت کشویی از اسکلت پله برقی خارج کرد.
در داخل سکوی بالایی و زیر درپوش فلزی آن، برخی از مهم ترین قطعات پله برقی مثل موتور، تسمه ها، چرخ دهنده ها، تابلو فرمان، تابلو سه فاز و… قرار گرفته است. با شروع کار موتور و به دنبال اغاز حرکت چرخ دنده های بالا، چرخ دهنده های پایین هم حرکت خواهند کرد. بخش های بالا و پایین به اسکلت اصلی متصل شده اند که استحکام بیشتری داشته باشند.
روی اسکلت اصلی صفحات فلزی خاصی قبل از ورود به پله های متحرک دیده می شوند که به صورت کاملا صاف ساخته شده اند. طراحی و ساخت این صفحات به گونه ای است که زیرساخت ها و قطعات اصلی پله برقی را به صورت کامل پوشش داده و دسترسی به ماشین الات را ممکن می سازند. در بین این صفحات صاف هم صفحات شیار داری تعبیه شده که برای کم کردن فاصله بین پله ها و همچنین جلوگیری از ورود زباله و اشیا ریز به داخل موتور کاربرد دارند. این صفحات می توانند از جابجایی و حرکت افقی هم جلوگیری کنند.
– موتور گیربکس
همانطور که در بخش قبلی گفتیم، در داخل سکوی بالایی برخی از اجزای پله برقی قرار گرفته اند که یکی از ان ها موتور گیربکس است. موتور پله برقی می تواند به صورت عمودی یا افقی روی پله نصب شود. این موتور کوپل شده با گیربکس می باشد و عملکرد آن به گونه ای است که نیروی الکتریکی را به نیروی مکانیکی تبدیل می کند. سپس این نیرو را به کمک چرخ دنده ها و زنجیر پله برقی به استپ چین منتقل خواهد کرد. در نهایت انجام این کارها باعث حرکت پله برقی به سمت دلخواه می شود.
موتور پله برقی در توان های مختلفی تولید شده و توان مورد نظر با توجه به مواردی همچون طول پله برقی، ارتفاع و عرض آن تعیین خواهد شد. به طور کلی رنج توان پله برقی برای پله هایی با عرض و طول مسیر کم حددود 5.5 کیلو وات، پله هایی با عرض متوسط 7.5 تا 8 کیلو وات و پله های سنگین و بزرگ 11 کیلو وات است.
علاوه بر توان، در زمان انتخاب موتور پله برقی باید به موارد دیگری همچون شرایط اب و هوایی هم توجه داشت. مثلا در محیط های مرطوب باید موتورهایی انتخاب شوند که IP بالاتری دارند.
– سیستم ترمز
سیستم ترمز یکی از قطعات پله برقی است که وظیفه دارد پله برقی را در مواقع لازم به طور کامل متوقف کند. در سیستم ترمز پله برقی معمولا از سیستمی به نام Pawl brake استفاده می شود، اما انواع دیگری از ترمزها هم می توانند در این وسیله استفاده شوند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ترمز های گوه ای (wedgr brake)
- ترمز های تسمه ای (brake band)
- ترمزهای مغناطیس رائم مدار بسته (closed permanent loop megnet brake)
– استپ ها
استپ ها در حقیقت همان پله هایی هستند که مسافران روی آن ها ایستاده و بین طبقات جابجا می شوند. این پله های روان می توانند در عرض های مختلف 80 تا 100 سانتی متری ساخته شوند. جنس آن ها هم معمولا از الومینیوم بوده و تحمل وزن بالایی دارند.
– زنجیر پله
یکی دیگر از مهم ترین اجزای پله برقی، زنجیر پله می باشد. این قطعه از جنس فولاد سخت و مقاوم ساخته شده و وظیفه دارد قدرت موتور را به استپ ها منتقل کرده و آن ها را به حرکت در اورد. معمولا برای افزایش طول عمر زنجیر پله برقی و بهبود عملکرد آن، به صورت مرتب آن را روغن کاری می کنند. این کار هم به صورت دستی و هم به صورت اتوماتیک امکان پذیر است، اما بدیهی است که روغنکاری اتوماتیک مناسب تر خواهد بود.
حتما مشاهده کنید : مراحل طراحی و راه اندازی پله برقی + مدت زمان
– دستگیره و محرک آن
دستگیره یا هند ریل ها در دو طرف پله برقی قرار گرفته اند و در زمان حرکت همزمان با شما و دقیقا با همان سرعت استپ ها حرکت خواهند کرد. این دستگیره ها برای حفظ تعادل شما در زمان استفاده از پله برقی تعبیه شده اند. نیروی مورد نیاز برای به حرکت در اوردن دستگیره ها توسط یک چرخ دنده مجزا تامین خواهد شد.
البته قطعات مکانیکی به همین موارد محدود نمی شوند و این موارد فقط مهم ترین قطعات مکانیکی بودند. سایر قطعات مکانیکی پله برقی شامل کامب یا شانه، ریل های راهنما، مگنت ترمز پله برقی، نیول چین یا مجموعه بلبرینگ سر قوس یا زنجیر سر خم پله برقی، فلکه هندریل یا فرکشن ویل، پمپ روغنکاری پله برقی، دریچه یا درایو بالا و پایین، شیشه پله برقی با رنگ های مختلف، استیل پله برقی پوشش دیواره های داخلی و بیرونی پله برقی، اسکلت پله برقی شامل دو نوع نبشی یا قوطی با رنگ کوره ای یا گالوانیزه7 و… هستند.
– نرده پله برقی
از دیگر اجزای پله برقی می تواند به هندریل ها یا نرده پله برقی اشاره کرد که در واقع همان دستگیره هایی می باشند که وقتی افراد سوار پله برقی می شوند، آن ها را در دستان خود نگاه می دارند.
یک لغزنده به نام لایه گلایدر (Glider ply) در بخش مرکز نرده پله برقی وجود دارد که جنس آن از منسوجات مصنوعی است و همین امر به نرده امکان می دهد تا در مسیر مشخص بدون هیچ مشکلی حرکت کند.
نام لایه دیگر در هندریل، عضو کششی می باشد که جنس آن از کابل یا نوار فولادی است و استحکام کششی و میزان انعطاف پذیری لازم هندریل را تامین می کند.
اگر به پله برقی و قسمت هندریل آن توجه کنید تنها یک پوشش لاستیکی از جنس مواد پلیمری می بینید و بس، این قسمت دقیقا همراه با شما حرکت می کند و موجب حفظ تعادل شما هنگامی که روی پله برقی قرار دارید، می شود. این لایه و پوشش می تواند در برابر سایش، خوردگی و شرایط محیطی مقاومت بالایی داشته باشد.
نکته دیگر این است که از دستگاه استروژن و یا تزریق پلاستیک برای تولید و ساخت هندریل و اجزای مختلف آن به کار می برند.
2. قطعات الکتریکی پله برقی
– تابلو فرمان
تابلو فرمان یکی از مهم ترین قطعات پله برقی محسوب می شود که وظیفه عملکرد سوئیچ ها و هم چنین برنامه ریزی پله را بر عده دارد. برای ایمنی و جلوگیری از کارکرد اشتباه قطعات، انواع اجزای پله برقی مورد استفاده قرار می گیرد که عبارتند از:
– قطع کننده های مدار اصلی
- محافظ های ایمنی موتور
- سیستم کنترل و نظارت سرعت
- سیستم کنترل و نظارت ترمز
- سیستم کنترل و نظارت بر عملکرد دستگیره ها
- سنسورهای حرارتی دو قسمت در بالا و پایین پاخورها یا سکوها
- سیستم کنترل عملکرد زنجیر
– سیستم تراک پله برقی
یکی دیگر از قطعات پله برقی به سیستم تراک (Track system) باز می گردد که در داخل اسکلت قرار گرفته است و وظیفه ایجاد زمینه مناسب برای حرکت دائمی پله در مسیر رفت و آمد را بر عهده دارد.
این عملکرد تراک پله برقی با زنجیره هایی انجام می شود که در مسیر پله ها قرار گرفته اند.
وجود سیستم تراک در کنار سکوی فرود در بالا، موجب می شود تا صفحات پله برقی دیگر حالت پلکانی نداشته باشند و از این رو در مسیر برگشت با هیچ مشکلی رو به رو نمی شوند و به راحتی مسیر خود را در پیش می گیرند.
این در حالی است که این سیستم بعد از سکوی فرود در پایین، صفحات را با زاویه 90 درجه دوباره به حالت پلکانی در می آورند تا افراد بتوانند به راحتی روی آن بایستند.
تا زمانی که پله برقی فعالیت می کند، این چرخه به طور دائمی تکرار می شود.
لامپ تعیین حدود پله برقی
این قطعه نوعی لامپ فلوروسنتی است که در ابتدا و انتهای پله برقی نصب شده و به مسافران کمک می کند قسمت های افقی پله را تشخیص دهند.
صفحه نمایش خطا
هر زمان که در عملکرد پله برقی اختلالی ایجاد شده و به صورت ناگهانی متوقف شود، این قطعه کد خطای مورد نظر را ثبت می کند. به این ترتیب سرویس کار می تواند به راحتی مشکل را تشخیص داده و آن را برطرف نماید. با این قطعه به طور قابل توجهی در زمان و هزینه ها صرفه جویی خواهد شد.
حتما مشاهده کنید : انواع پله برقی براساس کارکرد و نوع طراحی + موارد مهم در استاندارد
– صفحه نمایش جهت حرکت پله
در ابتدای ورودی و خروجی پله ها نمایشگرهای LED قرار گرفته اند که با استفاده از فلش های علامت دار، مسیر حرکت پله ها را به مسافران نشان می دهند.
از دیگر قطعات الکتریکی پله برقی می توان به مواردی همچون سویچ استارت پله برقی، سویچ استپ پله برقی، کنترل فاز پله برقی، سنسور استپ میسینگ، سنسور اضافه بار، میکرو سویچ مدل های مختلف با کارآیی متفاوت، برد ترمز پله برقی، پی ال سی plc یا مغز الکترونیکی قابل برنامه ریزی، اینورتر vvvf ، ترانس پله برقی با ولتاژ های متفاوت و… اشاره کرد.
جمع بندی
در این مطلب سعی کردیم شما را با مهم ترین اجزا و قطعات پله برقی و کاربردهای آن ها اشنا کنیم. همانطور که متوجه شدید، پله برقی قطعات الکتریکی و مکانیکی فراونی دارد که هر کدام نقش مهمی در عملکرد کلی سیستم پله برقی ایفا می کنند. به همین دلیل به عنوان نکته پایانی باید یاداور شویم که سرویس و نگهداری از این قطعات برای بهبود عملکرد پله برقی الزامی خواهد بود.
